Koen Idema wint studiebeurs met profielwerkstuk

Koen Idema, inmiddels geslaagde leerling 6 vwo van PCC Het Lyceum, heeft de KNAW Onderwijsprijs gewonnen met zijn profielwerkstuk. Koen heeft de derde prijs in de wacht gesleept en mag daarom een bedrag van € 1000,- in ontvangst nemen om te besteden aan zijn studie. Op donderdag 22 juni vond de uitreiking plaats.

Koen vertelt enthousiast dat hij het een hele eer vindt om deze prijs te winnen. ‘Ik kreeg in mei te horen dat ik genomineerd was. Ik vond het heel mooi dat mijn werkstuk zo goed is ontvangen en erkend is op deze manier. Mijn werkstuk gaat over de vraag of Bosnië, Kroatië en Servië een nauwere samenwerking zouden kunnen aangaan met elkaar. Verder stel ik de vraag of en op welke manier in deze landen de vrede kan worden behouden.’

Een bijzonder onderwerp, hoe ben je hierop gekomen?

Tijdens een uitwisselingsjaar tussen 5 en 6 vwo heb ik in de stad Mostar, Bosnië op een internationale school gezeten. Toen ik te horen kreeg dat ik hierheen zou gaan, ben ik veel gaan lezen over de recente geschiedenis en kwam ik in contact met iemand die me de taal kon leren. Ik leerde over de cultuur en de verschrikkingen van de oorlog. Eenmaal aangekomen in Mostar vond ik de geschiedenis van deze regio zo interessant dat ik me er steeds meer in ben gaan verdiepen. Ik heb daar mensen geïnterviewd, heb hoogleraren van universiteiten aangeschreven en geïnterviewd en ben in de literatuur gedoken. De keuze om hierover mijn werkstuk te maken was snel gemaakt.’

Strikt gescheiden leven

‘Ik vond het indrukwekkend om te zien en mee te maken dat de verschillende groepen mensen in Mostar gescheiden van elkaar leven in één stad. In de jaren ’90 begon de oorlog van voormalig Joegoslavië tussen Serviërs, Bosniaken en Kroaten en liep er een front door de stad van noord naar zuid. In Mostar is er van alles twee: twee ziekenhuizen, twee postkantoren, twee schoolsystemen etc. Hoewel het front weg is, bestaat de scheiding er nog steeds in de hoofden van een deel van de bevolking. Daar leven de inwoners ook naar. Er zijn evengoed genoeg oud-docenten van mijn school in Mostar die zeggen dat de bevolkingsgroepen in de stad steeds meer mengen. De dagelijkse spanningen zijn de afgelopen jaren gelukkig steeds meer afgenomen. In Mostar lijkt dat steeds beter te gaan, maar er zijn ook steden waar alles nog steeds strikt gescheiden is. Ik werd er door geraakt.’

Begeleiding van de docent geschiedenis

‘Eenmaal terug in Nederland, zocht ik contact met mijn oud mentor en geschiedenisleraar Lisa Oskamp en vroeg of zij mij kon begeleiden. Dat wilde ze wel. Het liefst wilde ik alles verwerken dat ik had meegemaakt, maar gelukkig stelde mijn docent kritische vragen, liet zij me uitzoeken waar zaken vandaan kwamen en hielp ze me een invalshoek te kiezen. Het ging aan het einde over Srebrenica, een onderwerp waar ik niet omheen kon, maar wat nog niet goed aansloot op de rest. Zij zei: ‘Zoek dan uit wat eraan vooraf ging en hoe je dit kan koppelen aan het geheel.’ Ik kreeg dit helder, doordat ze door bleef vragen. Ze hield me scherp. Het was ingewikkeld, maar ontzettend interessant. De uitdaging was om een balans te vinden in het globaal weergeven van de geschiedenis en de persoonlijke verhalen die het menselijke gezicht daarvan tonen. Zo zwart-wit bestaat de geschiedenis eigenlijk niet namelijk.’

Er is niet één waarheid

‘Het meest waardevolle wat ik hiervan heb geleerd, afgezien van de vele historische feiten, is dat het belangrijk is om je te realiseren dat je altijd maar een stukje meekrijgt van de geschiedenis, je beperkt je tot de keuzes die je maakt en de verhalen die je hoort. Je wordt ook beperkt door je eigen percepties, opvattingen en vooringenomenheid daarover. Een werkstuk of de geschiedenis is altijd maar een deel van een geheel. Er is niet één waarheid.’

Studeren

Na zijn ervaringen heeft Koen een keuze gemaakt voor een studie. ‘Ik ga naar de UVA, om daar de bachelor Russische en Slavische studies te doen. Iets dichterbij huis, toch zit er ook een verblijf in Servië of Kroatië in het curriculum. Dit lijkt me enorm interessant.’

Voor zijn eerste collegejaar heeft Koen een prachtige prijs in de vorm van een studiebeurs ontvangen. De KNAW beloont niet alleen de leerlingen, maar ook de begeleidende docent en de scholen die het de leerlingen mogelijk hebben gemaakt deze topprestatie te leveren.

‍

‍